Eerste hulp bij 'agressie tussen katten' in de praktijk

De aggresieve kat

Naast onzindelijkheid is agressie tussen katten een zeer vaak voorkomend probleem bij kattenliefhebbers. Katten worden als huisdier steeds populairder en dit heeft gevolgen voor hun samenleven.

In dit artikel staan we stil bij conflicten bij katten en advies om de spanning in het huishouden te verminderen.
 

Algemeen over agressie bij katten

Agressie wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd door eigenaars. Ze denken dat de kat ‘boos’ is, ‘wraak’ wil nemen, ‘dominant’ is, enzoverder. Agressie is echter slechts een symptoom van drie belangrijke emoties: angst, schrik en frustratie. Agressie is het allerlaatste middel dat katten zullen gebruiken in een situatie waarbij ze proberen omgaan met ongewenste stimuli in de omgeving. Een kat is dus nooit ‘zomaar’ agressief, ze hebben hier altijd een goede reden voor.

Het is belangrijk om de kat haar lichaamstaal af te lezen en inzicht te bezorgen in hoe stresserend het kan zijn voor een kat om in ons huishouden te leven. Ze hebben geen controle over hun bronnen, wij bepalen wat ze eten, wanneer ze eten, hoe ze eten, waar ze op de bak gaan, wanneer ze binnen en buiten mogen, wanneer ze naar de dierenarts gaan, gekamd worden of een pilletje krijgen. Katten ervaren dus zeer vaak frustratie, angst en schrik omdat zij vaak niet weten wat er die dag allemaal gaat gebeuren.

Agressie in het algemeen kan dus in eerste instantie gecounterd worden door de omgeving aan te passen aan de noden van de katten, toegang tot bronnen beschikbaar te maken ten allen tijde, het gedrag van de eigenaar volledig voorspelbaar maken en voor zeer veel afleiding zorgen (verrijking).
 

​

Agressie tussen katten van hetzelfde huishouden

Katten zijn sociale dieren, dat weten we door vele nieuwe wetenschappelijke inzichten. Maar ze zijn echter beperkt sociaal. Op de moment dat er eten genoeg is, zien we in het wild dat er kolonies katten ontstaan die voornamelijk bestaan uit gerelateerde poezen en jonge, onvolwassen mannetjes. Maar vanaf er niet genoeg eten beschikbaar is, is het elke kat voor zich. Ze zijn dus geëvolueerd als ‘solitaire jager’, tegenover honden die geëvolueerd zijn als roedeldieren. Als gevolg hiervan hebben ze echter een beperkt repertoire aan sociale communicatiemiddelen. Waarom is dit relevant? Dit gegeven wordt belangrijk als we gaan kijken naar onze huiskatten in onze huidige samenleving.

Doordat katten in de laatste jaren door tal van redenen zeer populair geworden zijn als huisdier, worden ze ook meer en meer verplicht worden om samen te wonen met niet verwante katten met een andere leeftijd. Dit gebeurt zowel binnen één gezin, als binnen éénzelfde buurt waar katten die ook buitenkomen hun leefgebied delen met andere katten. Ook de verwachtingen van eigenaars ten opzichte van de kat als huisdier ligt merkwaardig hoog. Eén van de manieren van katten om om te gaan met sociale stress in de omgeving is agressie.

Introductie

Agressieve conflicten tussen katten beginnen meestal al bij de eerste moment dat ze aan elkaar worden voorgesteld. De eigenaars komen thuis met het nieuwe katje, zetten de transportbak in het midden van de woonkamer ‘zodat de oudere bewoner kan wennen aan de nieuwe kat’. Meestal na vijf minuten wordt het deurtje opengezet en de rest is vaak geschiedenis.

Het is beter om dit zeer geleidelijk aan te doen:

1. Zet de nieuwe kat enkele dagen apart met alle nodige bronnen en aandacht, zodat deze rustig kan wennen aan de nieuwe mensen, het nieuwe huis en nieuwe geluiden en geuren.
    
2. Wissel geuren uit door handdoekjes uit elkaars nestjes te presenteren aan elkaar op de moment dat ze iets lekkers krijgen. De katten creëren een eerste positieve associatie met die nieuwe geur.
    
3. Breid deze positieve associatie uit door de katten 2 tot 3 weken lang een paar keer per dag te introduceren door iets héél lekker te presenteren, elk aan een kant van de deur en geleidelijk (dagen…) de deur verder open te zetten.
    

Op de moment dat de katten zenuwachtig worden, neemt de eigenaar best een stapje terug. Geduld is hier een zeer belangrijke factor.
 

​

Spanning in huis

Vaak worden die agressieve conflicten in de hand gewerkt door het niet optimaal indelen van de ruimtes in huis waardoor er héél wat spanning hangt tussen de katten. Behoren je katten tot verschillende sociale groepen, dan hebben ze nood aan hun eigen drinkstation, een apart eetstation en een aparte toiletplaats. Wat vaak gebeurt, is dat eten en drinken naast elkaar in de keuken staan (apart is veel gezonder en aangenamer voor de kat), de drie kattenbakken netjes naast elkaar in de garage staan en er één krabpaal in de living staat. Dit is telkens voldoende voor één sociale groep. Dan is het zeker te begrijpen dat er gedurende de dag conflicten kunnen gebeuren als de ene kat door het leefgebied van de andere kat wil gaan om aan eten, drinken of de kattenbak te geraken.

Door simpelweg alle bronnen te verspreiden en op te letten dat er geen doorgangswegen worden geblokkeerd (bijvoorbeeld de meeste zelfzekere kat die graag op de overloop of de trap alles in het oog houdt), zal de stress al een groot deel afnemen en zullen de katten in het algemeen rustiger hun dag kunnen doorbrengen.
 

Conflicten

Vaak zegt men “Laat ze het maar uitvechten”. Dit is iets wat zeker niet mag gebeuren bij katten. Katten kennen immers geen verzoeningsgedrag wat wil zeggen dat zij geen ‘sorry’ kunnen zeggen. Elk conflict dat plaatsvindt, maakt de situatie enkel erger, totdat één van de katten angstig wegvlucht wat dan weer tot een verhoging in stress in het huishouden leidt en vaak ook andere gedragsproblemen veroorzaakt zoals onzindelijkheid en compulsief gedrag.

Elk conflict moet uit elkaar gehaald worden of in het beste geval vermeden worden door het huis te verdelen. Ook conflicten zoals staren naar elkaar, afblokken van doorgang tot bronnen, grommen & blazen moet gestopt worden. Zelfs door 1 op 4 conflicten te vermijden of stop te zetten, zal de eigenaar ondervinden dat de katten er rustiger kunnen bijlopen, dit in combinatie met de juiste verdeling van de bronnen.

Nadat een negatieve relatie is vastgesteld tussen katten, is het mogelijk een herintroductie te doen door een gedragstherapie. Dit vraagt echter een lange periode van intensieve motivatie, maar is zeker niet onmogelijk!

Graag hulp gekregen?

Spreek met onze consulenten over individuele begeleiding