Hoe werkt de vacht van onze hond?

Hoe werkt de vacht van onze hond?

Er bestaat veel onwetendheid over oververhitting of ook hyperthermie genoemd bij dieren. In veel gevallen worden vachten (te kort) geschoren, uitgedund of teveel onderwol verwijderd. Een intacte correct verzorgde vacht is alles wat een hond nodig heeft tegen oververhitting, koude en andere factoren van buitenaf!

Het lichaam van de hond moet een constante temperatuur houden, bij de hond is dit 38 tot 39 graden. De dekharen, de onderwol, de huid en de onderhuid (met vetcellen) vormen samen de isolerende factor. In elk seizoen moet de lichaamstemperatuur constant blijven. Dat geldt dus zowel voor buiten wandelen bij -15 graden als voor de kachel met +25 graden en in de zomer. Liggend in de zon of op een tochtend hoekje op het terras, binnenin het hondenlijf blijft het steeds 38 tot 39 graden.

De vacht is ‘slechts’ een onderdeel van de isolatie, maar wel een heel belangrijk deel.

Denk eens aan je thermoskan, die bij het schaatsen de chocolademelk warm houdt en ’s zomers de limonade koel. Zou je die dranken in een gewone, enkelwandige fles doen dan koelt je chocolademelk af en wordt de limonade warm. De dikte van de wand, en dan vooral de isolerende luchtlaag ertussen, is dus duidelijk van belang. Die luchtlaag is in ruime mate aanwezig tussen de haren, en dan met name in de onderwol van de vacht.

Bovendien werkt de vacht als een parasol, zodat de zonnestraling niet direct de zongevoelige huid kan bereiken. Zonverbranding door UV-B straling wordt door een intacte, gepigmenteerde (donkere) vacht tegengegaan. (zeer kortharige en wit / lichtgetinte dieren zijn dus extra gevoelig).

​

Vergelijk de werking van de thermoskan maar weer eens als deze in een tas tussen handdoeken zit of juist pal in de zon staat...

Helaas wordt de vacht van huisdieren ten onrechte als een extra bontjas gezien, maar die vergelijking gaat niet op.

Natuurlijk, als wij in de zomer een bontjas (huid èn ondervacht èn bovenharen van een pelsdier!) dragen krijgen we het ongelooflijk heet. Maar wij hebben een ander regulatiesysteem.

• mensen

Als mensen in een ‘te warme’ omgeving zijn (+25 graden) of zelf warmte-overschot creëren door een inspanning te doen, wil ons lichaam die warmte kwijt. De bloedvaten verwijden zich (de huidhaarvaten kleuren je vel dan rood) zodat het bloed warmte kan afgeven aan de koelere omgeving. Bovendien voeren zweetklieren lichaamsvocht af. Daarbij verlaat niet alleen vocht maar ook warmte het lichaam. En nog mooier is dat dat vocht verdampt op de huid, wat ook weer verkoeling geeft.

• dieren

Dit systeem werkt niet bij pelsdieren. Hun zweetkliertjes, uitmondend in de haarzakjes hebben een functie om huid en haar in conditie te houden (samen met talgkliertjes), maar er is geen warmte-afvoer. De exocriene kliertjes in de voetzooltjes zijn vooral bedoeld om geursporen achter te laten, daarom vindt een opgejaagde, gevluchte hond jou en de auto terug in het bos. Zo’n klein oppervlak bergt te weinig zweetklieren om een heel hondenlijf af te koelen.

De voeten in een bak koud water zetten heeft weinig zin. De bloedvaten in de poten zullen zich dan toeknijpen, zoals dat gebeurt in sneeuw... Je koelt beter de oksels, liezen en buik van de hond af. Vermijd om de rug en het hoofd nat te maken, dit zorgt in combinatie met de zon voor een vergrootglas-effect en de hond zal nog sneller verhitten en eventueel zelfs verbranden of zonneslag krijgen. Bied de hond kleine hoeveelheden water aan, niet te koud.

Is zonnebrand mogelijk?

Wees er wel van bewust dat een dunne of getrimde vacht, zeker met weinig tot geen pigment, zonnestraling doorlaten. Het dier zelf heeft daar geen weet van en kan verbrandingen en erger oplopen. Ook (niet- tot) matig gepigmenteerde, kortbehaarde oren en snuiten van ‘normale vachten’ zijn gevoelig voor zonnebrand en uiteindelijk voor huidtumoren. Laat de zonliefhebbers gewoon niet buiten tussen 12 en 3 uur ’s middags.

Laat zijn onmisbare, huidbeschermende vacht behandelen door gediplomeerde trimmers die kennis hebben van het ras en vacht type. Wil je de hond zelf ook kunnen onderhouden, vraag aan de trimmer hoe je dit het beste doet, wanneer en met welke materialen.

UV straling kan de vacht van de hond ook aantasten, dit merk je op door verkleuring, vaak bruinig in zwarte vacht en afgebleekt bruin in chocoladekleurige vachten. De vacht kan droog worden en de haarpuntjes kunnen afbreken.

M.a.w. wees bewust van bescherming tegen de zon.