Eerste hulp bij angstige katten: 5 aandachtspunten
Jammer genoeg is angst een symptoom dat we zeer vaak terugzien bij onze huiskatten. In dit artikel bekijken we de emotie ‘angst’ bij katten en hoe we dit vaak over het hoofd geziene ongewenste gedrag kunnen verbeteren door kleine tips en advies. Angstig gedrag veroorzaakt vele andere ongewenste gedragingen zoals onzindelijkheid, frustratie, agressie naar eigenaars en andere katten toe, overdadig likken en in het algemeen een moeilijke relatie tussen eigenaar en kat. Preventie ervan is dus uiterst belangrijk en management en modificatie kunnen een uitweg bieden.
1. Algemeen over angst bij katten
In de gedragstherapie maken we het onderscheid tussen ‘angst’ en ‘schrik hebben’. Zo kan een kat schrik hebben van ‘een groot gevaar’ op de moment dat dit gevaar zich vertoont voor het raam van de woonkamer. Deze emotie vindt plaats op de moment dat de stressfactor zelf ook aanwezig is.
Angst daarentegen is de emotie waarbij de kat anticipeert dat er een ‘groot gevaar’ mogelijks voor het raam zou kunnen verschijnen. Bijgevolg kan de kat 24/7 angstig gedrag vertonen, omdat hij verwacht dat er mogelijks een gevaar kan verschijnen.
Het is belangrijk om bij het vertonen van angstig gedrag bij katten en een oplossing voor te vinden, hiertussen een onderscheid te maken en op deze manier de stressfactoren in de omgeving te analyseren.
2. Herkennen van angstig gedrag bij katten
Angst bij katten is een vorm van stress en kan problematisch worden wanneer het chronisch voorkomt. Het kan medische problemen met zich meebrengen en neemt de kat de mogelijkheid weg om normaal gedrag te vertonen.
Als eerste stap moet angst op de juiste manier herkend worden. We kennen allemaal de grommende en blazende kat, de haren die rechtop staan en de pupillen die rond en donker staan. Maar katten zullen altijd eerst proberen schuilen en vluchten als ze bang zijn, dus dit moet zeker als signaal gezien worden. Katten kunnen soms schuilen op manieren die wij niet begrijpen. Zo zijn er katten die héél de dag doen alsof ze slapen, om te ontsnappen uit stresserende situaties. Een kat kan ook in het midden van een woonkamer gehurkt zitten met zijn rug naar de eigenaar en op deze manier aan het schuilen zijn. Maar dit herkent de eigenaar zelden als schuilgedrag en zal hier daardoor niet op de correcte manier op reageren.
Verder zijn duidelijke angst signalen:
- likken met de tong
- kort opheffen van een voorpootje
- snorharen naar achter
- schokken van de vacht op de achterkant van de rug
- ‘puffen’
- oogcontact vermijden door de rug te tonen
- staart laag tegen de grond houden tijdens het wandelen.
We beginnen met het identifiëren van mogelijke stress factoren. We delen dit op in: intense zintuigelijke stimuli, nieuwigheden, stimuli waar instinctief angstig op gereageerd wordt, aangeleerd sociaal gedrag, onvoorspelbare zaken en aangeleerde associaties.
3. Preventie van angst bij katten
Er is nog geen angstig gedrag, hoe vermijden we dat naar de toekomst toe?
- Kittens goed socialiseren op nieuwigheiden, geluiden en contacten.
- Selectie van een sociaal en gelukkig kitten
- Omgeving van de kat volledig aanpassen aan de noden van een sociaal dier maar solitaire jager met zekere voorkeuren omtrent schuilplaatsen, beschikbaarheid van bronnen en mogelijkheid tot jagen en verrijking.
- Feromonentherapie (Feliway verdamper)
- Informeren van eigenaars over de juiste omgang met hun kat
- Juiste introductie met nieuwe soortgenoot
- Verrijking voor optimalisatie van welzijn
4. Management van angst
Sommige situaties zijn onvermijdelijk, hoe gaan we ermee om, om dit noodzakelijk gedrag tot het minimum te herleiden.
- Stressfactor identifiëren en indien mogelijk verwijderen of verminderen.
Zo zal zowel ‘schrik’ als ‘angst’ verminderd worden. - Angst herkennen en de kat volledig met rust laten.
- Schuilplaatsen voorzien over héél het huis, vooral op doorgangen en op hoogte.
We moeten katten de kans geven om die angst te verwerken en om te gaan met hun omgeving. - Bronnen verspreiden in een huishouden met meerdere katten.
- De kat met rust laten en niet onnodig pels kammen, oogjes proper maken, aaien en knuffelen als ze slapen of niet op hun gemak zijn.
- Conflicten tussen katten vermijden en uit elkaar halen, katten kennen immers geen verzoeningsgedrag!
- Gebruik handdoeken met haar eigen geuren om de kat op haar gemak te stellen, bijvoorbeeld bij verplaatsing.
- Bij de dierenarts, geef de kat tijd om zelf uit haar transportbakje te komen.
Combineer dit met een speelpluimpje, feliway spray en snoepjes.
5. Modificatie van angstig gedrag bij katten
Wanneer stress en angst chronisch plaatsvindt en daardoor het algemeen welzijn van de kat in gevaar brengt, is een verandering noodzakelijk.
- Negeer de kat wanneer ze ongelukkig is en haal de kat pas aan wanneer ze op haar gemak is.
Dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan maar het resultaat kan op enkele weken tijd verbluffend zijn. Raad de eigenaars deze techniek aan en vraag om dit zeker 50% van de tijd toe te passen.
- Identifiëren van de stressfactor: na het vaststellen waar de kat angstig van is, kunnen we dit gedrag veranderen. Verwijderen is noodzakelijk, anders is management meer van toepassing.
- Desensitisatie: door het weghalen van de stressfactor (bijvoorbeeld een andere kat, overdreven menselijk contact, dierenartscontacten) gedurende een periode van 3-6 weken (afhankelijk van de ernst van de angst), leert de kat dat de eerder gemaakte associatie niet meer van toepassing is. De kat zal normaal gezien meer op haar gemak zijn. Enkel een kat die op haar gemak is, is ontvankelijk om iets nieuws te leren.
- Counterconditioning: nadat de kat op haar gemak is, leren we haar iets nieuws aan door de stressfactor te gaan associeren met iets fijn en leuk. Namelijk dat hetgene waar ze voordien schrik van had, nu niet maar onvoorzien zal opdagen en bovendien juist iets leuks voorspelt! Zo kunnen we een nieuwe associatie creëren met een bepaalde persoon, kat, item enz.
Graag hulp gekregen?
Spreek met onze consulenten over individuele begeleiding
